၂၄. ၂. ၂၀၂၅
Written by Phyo Wei
ကျောက်ဖြူ အထူးစီးပွားရေးဇုန် ရေနက်ဆိပ်ကမ်းစီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေးအတွက် လာမယ့် ဇွန်လမတိုင်မီ လုပ်ငန်းတွေပြီးပြတ်အောင် ဆောင်ရွက်ဖို့ ညွှန်ကြားလာတဲ့ ဒီရက်သတ္တပတ်မှာပဲ FATF ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံကို အမည်ပျက်စာရင်းထဲမှာ ဆက်ထည့်လိုက်ပြန်ပါတယ်။
အခြားတစ်ဖက်မှာလည်း မြန်မာ-ထိုင်းနှစ်နိုင်ငံအကြား B to B စနစ်နဲ့ ပြောင်းတန်ချိန် ၂ သိန်း ရောင်းဝယ်နိုင်ဖို့ MoU ၄၃ ခု လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်တာ၊ မွေးမြူရေးဇုန်တွေ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ရာမှာ ထိုက်သင့်တဲ့နှုန်းထားအတိုင်း ဆောင်ရွက်ဖို့နဲ့ လိုအပ်တဲ့ ချေးငွေတွေကိုလည်း ခွင့်ပြုပေးမယ်လို့ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ပြောကြားလာတာ၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းနဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် အရေးပါတဲ့ စားသောက်ကုန်လုပ်ငန်းတွေကို သာမန်သဘောမထားဘဲ အလေးထားဆောင်ရွက်ဖို့ SAC ဥက္ကဋ္ဌ ပြောကြားလာတာတွေအပြင် ရွှေရောင်းဝယ်ရာမှာ မရိုးဖြောင့်တဲ့သဘောနဲ့ အခြေပစ္စည်းတွေ၊ ကံစမ်းမဲတွေပေးပြီး ဈေးနှုန်းတက်နိုင်တဲ့ အလားသဏ္ဍာန်တူနည်းလမ်းတွေနဲ့ ရောင်းဝယ်ခြင်း မပြုလုပ်ကြဖို့ မြန်မာနိုင်ငံရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်က သတိပေးလာတဲ့ဖြစ်စဉ်တွေရှိပေမဲ့ ဒီတစ်ပတ်ရဲ့ စီးပွားရေးသုံးသပ်ချက်အဖြစ်တော့ ရုရှားက ခြေစလှမ်းလာတဲ့ ထားဝယ်ရေနက်ဆိပ်ကမ်းအကြောင်း၊ PDF ဖြိုဖျက်ရောင်းစားခံ သာဂရမြို့ဟောင်းအကြောင်းနဲ့ နိုင်ငံပိုင်သယံဇာတ မတော်လောဘနဲ့ ခိုးထုတ်နေကြတဲ့သူတွေ သတိထားဖို့လိုအပ်လာပြီဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို သုံးသပ်ချင်မိပါတယ်။
ရုရှားခြေလှမ်းတဲ့ ထားဝယ်ရေနက်ဆိပ်ကမ်း
မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ရုရှားနိုင်ငံတို့က ရေနက်ဆိပ်ကမ်းတစ်ခုနဲ့ ရေနံချက်စက်ရုံတစ်ခုတို့ အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်း ထားဝယ်မြို့မှာ အထူးစီးပွားရေးဇုန်တစ်ခု တည်ဆောက်ရေးအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ့် စီမံကိန်းကို အကောင်အထည်ဖော်သွားဖို့ နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြတယ်လို့ ရုရှားအစိုးရ စီးပွားရေးဖွံဖြိုးတိုးတက်ရေး ဝန်ကြီးဌာနက ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၃ ရက်မှာ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို ရုရှားအစိုးရ စီးပွားရေးဖွံဖြိုးတိုးတက်ရေးဝန်ကြီးဌာန အကြီးအကဲနဲ့ မြန်မာအစိုးရ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ ပြည်ပစီးပွားဆက်ဆံရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာကံဇော်တို့က မြန်မာနိုင်ငံကို ရုရှားကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရဲ့ ခရီးအတွင်း လက်မှတ်ထိုးခဲ့ကြတာပါ။ ရုရှားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ပြောကြားချက်အရ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်က ၁၉၆ စတုရန်း ကီလိုမီတာ ကျယ်ဝန်းပြီး ကပ္ပလီပင်လယ်အတွင်း ဆက်စပ်တည်ရှိမယ့် စီမံကိန်းလို့ဆိုပါတယ်။ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်မှာ နည်းပညာမြင့် အဆောက်အအုံဇုန်တွေနဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အချက်အခြာနေရာတွေ၊ သတင်းအချက်အလက်ဇုန်တွေနဲ့ ပြည်ပလုပ်ငန်းစဉ်ဇုန်တွေလည်း ပါဝင်ဖို့ ထည့်သွင်းတည်ဆောက်သွားမှာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ တပ်မတော်က ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလမှာ အာဏာထိန်းသိမ်းခဲ့ပြီးနောက် ရုရှားက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အနီးကပ်ဆုံးမဟာမိတ်ဖြစ်လာတာပါ။ နှစ်နိုင်ငံအစိုးရတွေဟာ စွမ်းအင်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကိုလည်း ပိုမိုနက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ပြုလုပ်သွားကြဖို ဆွေးနွေးနေသလို ဒီထဲမှာ ရန်ကုန်မြို့သို့ ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းတစ်ခု တည်ဆောက်ရေးလည်း ပါဝင်သလို နျူကလီးယားသုတေသန ဓာတ်ပေါင်းဖိုတစ်ခု တည်ဆောက်ပြီး လျှပ်စစ်ထုတ်နိုင်ဖို့လည်း စီမံထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ရုရှားနိုင်ငံဟာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ နီးကပ်တဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိလာပေမဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ ကာလမှာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် ထိထိရောက်ရောက် မြုပ်နှံမှုတွေ မလုပ်ဆောင်နိုင်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အမေရိကန် သမ္မတသစ်ထရန့် တက်လာအပြီးမှာ ယူကရိန်းကို ငွေကြေးလက်နက်မထောက်ပံ့တော့သလို စစ်ပွဲရပ်ဖို့ ဖိအားပေးနေတာကြောင့် ရုရှားဟာ စစ်နိုင်သွားဖို့၊ စစ်ကို အသာစီးနဲ့ထိန်းချုပ်တော့မယ့် အလေးသာတဲ့ အခြေအနေကောင်းတွေ မြင်လာရတာပါ။ တစ်ဖက်မှာလည်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံက BRI နဲ့ ချိတ်ဆက်နေတဲ့ ကျောက်ဖြူရေနက်ဆိပ်ကမ်းစီမံကိန်းဟာ စစ်ဇုန်ဖြစ်လာတာကြောင့် ပင်လယ်ထွက်ပေါက်ကို ထိုင်းနိုင်ငံဘက် ပြောင်းချင်တယ်လို့ ယူဆရတဲ့ အခြေအနေမြင်လာရချိန်မှာ ရုရှားဟာ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်ဘက်ကို အချိန်တိုနဲ့ ခြေလှမ်းလာတဲ့အပြင် မနေ့က ကျင်းပတဲ့ ပဉ္စမအကြိမ် မြန်မာ-ရုရှား အစိုးရအချင်းချင်း ကုန်သွယ်ရေးနဲ့ စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ကော်မရှင်အစည်းအဝေးမှာလည်း စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံ၊ ဘဏ်လုပ်ငန်း၊ ပညာရေး၊ ဆက်သွယ်ရေး၊ နည်းပညာနဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ စာချုပ် စာတမ်း ၉ ခု လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တာကို တွေ့ရပြန်ပါသေးတယ်။ သေချာတာကတော့ ရုရှားဟာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲအရေးသာလာတာနဲ့ အမျှ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ပြမယ့် အခြေအနေဖြစ်လာနေတာပါ။ လူသားအရင်းအမြစ်နဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေ ပျက်စီးသွားပြီဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတိုးတက်ကြီးပွားဖို့ဟာလည်း ကုန်သွယ်ရေကြောင်းတစ်ခုပဲ အားပြုစရာရှိတော့တဲ့ အခြေအနေမို့လို့ ထားဝယ်၊ ကျောက်ဖြူလို ရေနက်ဆိပ်ကမ်းစီမံကိန်းတွေ မြန်မြန်ဆန်ဆန်လုပ်ဆောင်နိုင်ရေးကလည်း အရေးပါတာမို့ နိုင်ငံနဲ့ အချုပ်အခြာ မထိခိုက် မနစ်နာအောင် ကြံဆောင်ပြရင်း ရေနက်ဆိပ်ကမ်းစီမံကိန်းတွေကို ဘယ်သူနဲ့လုပ်လုပ် အောင်မြင်အောင်လုပ်ဆောင်ဖို့လိုတယ်လို့ပဲ အကြံပြုရမှာပါ။
PDF ဖြိုဖျက်ရောင်းစားခံ သာဂရမြို့ဟောင်း
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၁၂၀၀ ကျော်၊ သက္ကရာဇ် ၁၁၃ ခု၊ ခရစ်နှစ် ၇၅၁ ခုနှစ်ကတည်းက စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ထားဝယ်မင်း သုံးဆက်က လက်ဆင့်ကမ်း ပြုပြင်ထိန်းသိမ်း တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ် နေရာတစ်ခုဖြစ်သလို ထားဝယ်လူမျိုးတွေရဲ့ ပထမဆုံး မြို့ပြယဥ်ကျေးမှု ထွန်းကားခဲ့တဲ့ အမြတ်တနိုးတန်ဖိုးထားရာ နေရာတစ်ခုဖြစ်တဲ့အပြင် ထားဝယ်လူမျိုးစုရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ယဥ်ကျေးမှုနဲ့ အမျိုးသားရေး လက္ခဏာတွေကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်နိုင်တဲ့ အရေးပါဆုံး နေရာ သာဂရမြို့ဟောင်းဟာ နေရာတကာစစ်ဘုရင်တွေဖြစ်လာတဲ့ PDF လက်နက်ကိုင် ဗထူးတပ်မတော်ရဲ့ အကွက်ရိုက်ရောင်းချမှုကို ခံနေရပြီဖြစ်ပါတယ်။
PDF လက်နက်ကိုင် ဗထူးတပ်မတော်က စီးပွားရေး သမားတွေနဲ့ပူးပေါင်းပြီး သာဂရမြို့ဟောင်းကို အကွက်ရိုက်ရောင်းချခဲ့သလို ဆက်လက်ရောင်းချဖို့အတွက်လည်း မြိုရိုးကိုဖျက်ဆီးတာ၊ ကိုယ်ကျိုးရှာစီးပွားရေးသမားတွေအတွက် အင်အားသုံး လုံခြုံရေးယူပေးပြီး ထားဝယ်တစ်မျိုးသားလုံးရဲ့ ဘူမိနက်သန် သာဂရမြို့ဟောင်းကို ဖျက်ဆီးနေမှုအပေါ် ရှုတ်ချကြောင်း၊ ဒီလိုလုပ်ရပ်ဟာ အောက်တန်းကျကြောင်း၊ ရပ်တန်းကရပ်ဖို့လိုကြောင်း ထားဝယ်ခရိုင် ဒီမိုကရေစီအရေးလှုပ်ရှားမှု သပိတ်ကော်မတီ(DDMSC) က အသိပေးချက် ထုတ်ပြန်သလို တနင်္သာရီ PDF အဖွဲ့ကလည်း သာဂရမြိုဟောင်းဖြိုဖျက်နေမှု မရပ်တန့်ရင် အရေးယူမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။
ထားဝယ်မြို့ဟာ ပုဂံခေတ် ၁၁ ရာစုလောက်ကတည်းက ရှည်လျားတဲ့သမိုင်းကြောင်းရှိတဲ့မြို့ဖြစ်သလို ရှေးဟောင်းပစ္စည်းတွေကျန်ရှိနေတဲ့ မြို့ဟောင်းသုံးခုဖြစ်တဲ့ သာဂရ၊ ဝေဒီနဲ့ မုတ္ထီးမြို့ဟောင်းသုံးခုကလည်း ထားဝယ်မြစ်ကမ်းမှာ ရှိနေတာပါ။ ဒီလိုမျိုး သမိုင်းဝင်မြို့ဟောင်းတွေကို ခေတ်အဆက်ဆက်ထိန်းသိမ်းလာခဲ့ကြပြီး စောင့်ရှောက်ခဲ့တာကို PDF တွေ လက်နက်ကိုင်ချိန်ကြမှ ကိုယ့်ထားဝယ်ကို ထားဝယ်သားတွေနဲ့ စုဖွဲ့ထားတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ ဗထူးတပ်မတော်က အကွက်ရိုက်ရောင်းစားနေကြတာဟာ အင်မတန်မှ အရှက်မဲ့ကြတဲ့ လုပ်ရပ်လို့ ပြောရမှာဖြစ်သလို လက်နက်ကိုင်ထားပြီး ထင်ရာစိုင်းဖမ်းဆီးမှုတွေလည်း လုပ်တတ်တဲ့ ဗထူးတပ်မတော်လုပ်ရပ်ကို ဖြစ်ဖြစ်မြောက်မြောက် မတားဆီးနိုင်ကြဘဲ ထားဝယ်သားတွေ သမိုင်းပျက်အောင် PDF တွေဝိုင်းပြီး အလိုတူအလိုပါများ ဖျက်ဆီးနေကြသလားလို့လည်း တွေးထင်စရာပါပဲ။
သတိထားရမဲ့ နိုင်ငံပိုင်သယံဇာတ မတော်လောဘနဲ့ ခိုးထုတ်နေကြသူများ
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂ ရက်မှာ MNDAA၊ AA နဲ့ TNLA တို့ကို အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ကြေညာပြီးနောက်မှာ ဒီလက်နက်ကိုင်တွေကို ချေမှုန်းတော့မှာဖြစ်လို့ သူတို့အနားမနေဖို့၊ ဒီလက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ လူသားတံတိုင်းအဖြစ် အသုံးချမခံဖို့၊ ဘေးကင်းလွတ်ရာမှာ နေထိုင်ကြဖို့ နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာတွေကနေ စဉ်ဆက်မပြတ်သတိပေးပြီးတဲ့နောက်မှာ ဒီလက်နက်ကိုင်တွေ နယ်မြေလုယက်သိမ်းယူထားရာမြို့တွေ၊ စခန်းတွေကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုပြုခဲ့တာပါ။ အခုလည်း အဲဒီလိုမျိုးပဲ နိုင်ငံပိုင်သယံဇာတတွေကို မတော်လောဘနဲ့ ဥပဒေမဲ့ခိုးထုတ်ပြီး အကြမ်းဖက်နဲ့ လက်နက်ကိုင် သောင်းကျန်းမှုတွေကို ထောက်ပံ့နေမှုကို တိုက်ဖျက်သွားမယ်လို့ သတိပေးချက်ကို SAC က သတိပေး ထုတ်ပြန်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။
ကချင်လက်နက်ကိုင် KIA က မြေရှားသတ္တုနဲ့ ကျောက်စိမ်းထွက်ရာ ဖားကန့်ဒေသ၊ TNLA က ကျောက်မျက်ထွက်ရာ မိုးကုတ်မြေ၊ PDF တွေက သစ်၊ ရွှေနဲ့ ရေနံထွက်ရာ ဒေသအချို့ သိမ်းယူထားသလို အခြားလက်နက်ကိုင်တွေကလည်း ဘိန်းစိုက်၊ မူးယစ်ဆေးထုတ်နေတဲ့ မြန်မာလိုနိုင်ငံမျိုးမှာ ဒီသယံဇာတတွေ ခိုးထုတ်နေမှု၊ ရောင်းစားနိုင်မှု၊ မူးယစ်ဆေး ထုတ်လုပ်ဖြန့်ချိနိုင်မှုတွေက မြန်မာ့စစ်ပွဲပဋိပက္ခတွေကို ကြာရှည်မြဲစေခဲ့တာပါ။ ဒီလိုမျိုး စစ်ပွဲတွေ အမြစ်ဖြတ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးရချင်ရင် စစ်တိုက်ဖို့ ဝင်ငွေရနေတဲ့ လမ်းကြောင်းမှန်သမျှ ဖြတ်တောက်ဖို့ကလည်း မလွဲမသွေလိုအပ်တာမို့လို့ နိုင်ငံပိုင်သယံဇာတ မတော်လောဘနဲ့ ခိုးထုတ်နေကြသူတွေရဲ့ လုပ်ကွက်နေရာတွေကို တိုက်ခိုက်တော့မယ့် အခြေအနေကိုလည်း ကြေညာချက်အရ မြင်ရပြီမို့လို့ ကိုယ့်အသက်ကိုယ်နှမြောရင် ဒီလိုမျိုး လက်နက်ကိုင်တွေကြီးစိုးထိန်းချုပ်ထားတဲ့ သယံဇာတခိုးထုတ်ရာ လုပ်ငန်းတွေနဲ့ မပတ်သက်မိအောင် နေဖို့ လိုအပ်မှာပါ။ သယံဇာတခိုးထုတ်ရာ လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လက်နက်ကိုင်တွေ ငွေရအောင် တစ်ဖက်တစ်လမ်းက စီးပွားရှာပေးနေတယ်ဆိုရင်လည်း အဲဒီလိုနေရာတွေ ဗုံးကြဲခံရမှ သာမန်ပြည်သူပါလို့ မျက်ရည်ခံမထိုးကြဘဲ ကိုယ့်လုပ်ရပ်ရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကို ကြိုတင် ချိန်ဆသိကြဖို့လည်း လိုအပ်ပါမယ်ဆိုတာ အကြံပေးရင်း ဒီတစ်ပတ်ရဲ့ စီးပွားရေးသုံးသပ်ချက် ရပ်နားပါရစေ။
